Cách chơi Chắn | Hướng dẫn đánh Chắn cạ cơ bản

Chắn và cách chơi Chắn là một bộ môn trí tuệ được lưu truyền qua nhiều thế hệ tại Việt Nam. Tuy vậy, chúng dần bị mai một và không được nhiều bạn trẻ biết đến.

Sự xâm chiếm của những trò chơi với bộ bài Tây dần thay thế trò chơi truyền thống này. Bạn cũng đừng lo, đánh Chắn ăn tiền đã được phát triển tại nhiều trang cược và dần phục hồi chỗ đứng trên thị trường.

Bài chắn là gì?

Chắn là trò chơi được sáng tạo dựa trên cơ sở của bài Tổ tôm. Cho ai chưa biết, Tổ tôm là hình thức đánh bài dân gian dành cho giới thượng lưu của người Việt vào thế kỷ 19. Trò chơi này có luật khác hẳn với các môn dùng bài Tây như game bài catte, bài tấn online,…

Một bàn chơi chắn có thể gồm 4 người (chắn bí tứ) hoặc 5 người (chắn bí ngũ). Trong đó, bí tứ phổ biến hơn và được nhiều người học đánh Chắn ưa chuộng.

So với Tổ tôm được chơi bằng 120 quân thì Chắn chỉ sử dụng 100 quân mà thôi. Những quân bị loại bỏ bao gồm: Nhất vạn, Nhất sách, Thang và Lão.

Trước khi học cách chơi Chắn, bạn cần biết cách nhận biết các quân bài. Chúng được nhận biết thông qua 2 cách gồm chữ ở trên đầu hoặc hình vẽ bên trong.

Các chữ Nhị, Tam, Tứ, Ngũ, Lục, Thất, Bát, Chi nằm phía bên phải của quân bài. Còn ngược lại, chữ Sách, Vạn, Văn nằm ở bên trái.

Đối với người mới học đánh chắn cơ bản, việc ghi nhớ này không hề đơn giản chút nào. Vì vậy, bạn hãy nhận biết quân bài với mẹo “vạn vuông, văn chéo, sách loằng ngoằng”. Nghĩa là quân vạn có ký hiệu vuông, văn ký hiệu hình chéo và sách sẽ được ký hiệu loằng ngoằng.

Cách chơi Chắn chi tiết

Thực chất cách chơi bài Chắn không quá phức tạp và khó hiểu. Tuy vậy, để thông thạo nó, bạn cần tìm được nơi dạy đánh Chắn chất lượng.

Hướng dẫn đánh Chắn đầy đủ bao gồm các chuyên mục về cách chia bài, cách ra quân, lỗi phạt, lỗi đền và cước sắc.

Số lượng người chơi bài Chắn

Số lượng người tham gia chơi Chắn có thể là 4 hoặc 5 người. Trong đó, đa phần các nội dung dạy chơi Chắn đều cập chủ yếu vào bí tứ. Chắc ăn là chơi trò này phức tạp hơn nhiều so với cách chơi 3 cây, bạn cần sẵn sàng tâm lý đó để tránh ngỡ ngàng.

Mỗi tay chơi sẽ được chia 19 lá, các lá còn dư được để vào trung tâm của bàn cược. Chúng được gọi là Nọc (sẽ giải thích ở phần sau của bài viết).

Hướng dẫn chơi Chắn: Cách chia bài

Khi bắt đầu ván chơi, bộ bài được chia thành 5 phần, mỗi phần 19 quân. Như vậy với bộ 100 quân sẽ dư ra 5 lá bài.

Cách chơi Chắn chuẩn là người chơi tiếp tục lấy 1 phần bài đã được chia để tạo thành Nọc. Sự kết hợp bài này có thể ngẫu nhiên hoặc do người thắng ván trước quyết định.

Tiếp đến, 1 quân bài ngẫu nhiên trong phần Nọc sẽ được rút và lật lên. Nó được kết hợp vào 1 trong 4 phần bài đã chia để tạo nên phần bài cái.

Người chơi tiến hành bốc cái để xác định người đánh đầu tiên và phần bài nào sẽ thuộc về mình. Trong bàn chơi bí tứ, các tay cược được đánh số 1, 2, 3, 4 từ trái qua phải.

Tay cược số 1 phải ngồi chéo với tay cược số 3 và tay cược số 2 ngồi chéo tay cược số 4.

Ví dụ: Người chơi số 2 bốc cái được được quân thất vạn. Người này đếm từ 2, 3, 4, 1, 2, 3, 4 vậy người số 4 sẽ nhận phần bài cái. Những phần còn lại được chia theo thứ tự từ trái qua phải theo cái.

Nội dung hướng dẫn chơi Chắn cạ không thể thiếu phần xếp bài cho người mới. Xếp phần được chia theo các dạng: chắn cạ, ba đầu, què.

• Chắn: Hai quân bài giống hệt nhau.
• Cạ: Hai quân bài cùng số nhưng khác chất.
• Ba đầu: Ba quân bài cùng số nhưng khác chất.
• Què: Những quân bài lẻ còn lại.

Cách đánh Chắn trong ván

Sau khi xếp bài xong, 4 tay cược bắt đầu chính thức bước vào ván đấu. Một vài cụm từ trong trò này cũng có thể thấy ở cách chơi xì tố. Cách chơi Chắn trong bàn chơi gồm những hành động như sau đây:

• Cửa chì: Cửa tay cược được ưu tiên ăn, tính theo vòng tròn từ trái qua phải.
• Bốc Nọc: Bốc 1 lá bài trong phần Nọc và đặt vào cửa chì.
• Đánh: Lấy 1 quân trong phần bài đánh ngửa xuống cửa chì bên tay phải.
• Ăn: Quân bài ở cửa chì kết hợp với phần bài của người chơi tạo thành Chắn hoặc Cạ. Nhặt quân ở cửa chì đặt ngửa về phần mình, sau đó rút quân trên tay đặt ngửa lên trên quân vừa ăn. Khi bốc Nọc, người chơi có quyền ăn quân vừa bốc đó.
• Chíu: Ăn quân bài của bất kỳ người chơi nào Đánh hoặc Bốc Nọc khi có 3 quân giống y hệt như vậy trong tay.
• Trả cửa: Người chơi vừa chíu đánh 1 quân vào cửa chỉ mình vừa ăn được.
• Ù: Giành chiến thắng khi cả 19 quân bài trên tay và 1 quân bốc Nọc của bất kỳ người chơi nào tạo thành 10 bộ Chắn hoặc Cạ. Trong đó yêu cầu phải có ít nhất 6 bộ Chắn (Chíu = 2 Chắn).

Dạy đánh Chắn cơ bản chỉ gói gọn trong một vài thao tác cơ bản như trên. Tuy nhiên để áp dụng mượt mà chúng lại không hề đơn giản chút nào.

Những lỗi bị phạt khi chơi bài Chắn

Cách đánh bài Chắn còn bao gồm cả những hình thức xử phạt người chơi. Khi bị một trong các trường hợp sau, bạn sẽ phải nhận án phạt:

• Ăn treo tranh: Ăn được quân bài nào đó thành chắn nhưng lại ăn cạ.
• Chíu nhưng ăn thường: Không hạ đủ 4 quân bài chíu khi cố tình ăn chắn hoặc cạ.
• Ăn chọn cạ: Lấy quân bài đã cạ để ăn cạ khác.
• Ăn cạ nhờ quân chờ: Lấy quân chờ ù để ăn cạ.
• Bỏ chắn ăn cạ: Lấy quân chắn đã ăn để ăn cạ.

Những lỗi phải đền khi đánh bài Chắn

Thêm vào đó, trong luật chơi Chắn còn gặp phải một số lỗi nặng hơn khiến người chơi phải đền:

• Bỏ chắn ăn chắn: Lấy quân chắn đã ăn để ăn chắn.
• Ăn chắn rồi lại ăn cạ: Trước đó đã ăn chắn nhưng lại lấy quân chắn ăn cạ.
• Bỏ cạ ăn cạ: Lấy quân cạ đã ăn để ăn cạ.
• Bỏ chắn đánh chắn: Bỏ không ăn chắn nhưng lại đánh ra chính con y vậy.
• Đánh cạ ăn cạ: Đã bỏ 1 cạ bằng cách đánh cả 2 quân cạ mà lại ăn cạ khác.
• Xé cạ ăn cạ: Đã đánh 1 quân trong bộ cạ nhưng dùng quân còn lại để ăn cạ khác.
• Đánh đôi chắn: Đánh cả 2 quân đã tạo thành chắn trên tay.
• Đánh trùng ăn trùng: Đã đánh 1 quân và sau đó lại ăn đúng quân đó.
• Đã ăn quân nhưng lại đánh ra quân giống hệt như vậy.
• Ăn cạ rồi lại ăn chắn cùng hàng.
• Đánh cạ mà trước đó đã ăn.
• Ăn cạ rồi đánh con cùng hàng.

Ở phần dạy chơi Chắn, chắc chắn bạn sẽ được học qua những lỗi buộc phải đền này.

Cước sắc trong bộ bài Chắn

Cước là cách ù đặc biệt và người ù sẽ được ăn thêm tiền trong cách chơi Chắn cạ. Đối với bí tứ chắn, cước bao gồm những dạng dưới đây:

Cước sắc cơ bản

Ngoài các quy tắc trên thì bạn cần học chơi Chắn qua các loại cước bình thường ăn được ít tiền thưởng bao gồm:

• Xuông: Ù cơ bản không được ăn thêm và chỉ cần hạ bài xuống.
• Thông: Ván trước ù hoặc treo tranh, ván sau ù thì được xướng cước thông.
• Chì: Ù tại cửa chỉ của chính mình.
• Thiên ù: Ù khi bài tròn (Áp dụng cho người chơi cầm cái).
• Địa ù: Ù khi chưa cần đi qua cửa chì.
• Tôm: Trên tay người ù sở hữu 3 bộ tam: tam vạn, tam sách, thất văn.
• Lèo: Bài ù có cửu vạn, bát sách, chi chi (tối đa 4 lèo).
• Bạch định: Tất cả quân bài khi ù đều màu đen.
• Tám đỏ: Người ù sở hữu 8 quân đỏ.
• Kinh tứ chí: Người ù sở hữu 4 con chi đỏ.
• Thập thành: Bài ù sở hữu đủ 10 chắn.
• Thiên khai: Bài ù khi bắt đầu chơi đã có 4 quân giống nhau (chíu).
• Ăn bòn: Bài ù sở hữu 1 chắn mà khi hạ xuống ăn thành 2 chắn giống nhau.
• Ù bòn: Quân ù cũng chính là quân ăn bòn.
• Có chíu: Bài ù sở hữu từ 1 chíu.

Cước sắc đỉnh cao

Ngoài ra, phần bài của bạn còn có khả năng xuất hiện những dạng cước hiếm như sau:

• Bạch thủ: Nếu là thiên ù thì phải có 6 chắn + 4 cạ. Nếu không phải thiên ù cần có 5 chắn, 4 cạ, không có quân 3 đầu (què 1 quân) và thêm quân ù vào là trong 6 chắn.
• Chắn bạch thủ ù chi: Bài ù bạch thủ cây chi chi.
• Hoa rơi cửa Phật: Bài ù chì bạch thủ quân nhị vạn (dưới chiếu ăn 1 chắn ngũ vạn).
• Nhà lầu xe hơi: Bài ù sở hữu chắn ngũ vạn (nhà lầu) cùng chắn tứ vạn (xe hơi) và chì bạch thủ nhị vạn (hoa đào).
• Ngư ông bắt cá: Người ù có chắn chi chi (ngư ông), chắn ngũ sách (thuyền) và chì bạch thủ bát vạn (cá).
• Cá vọt mạn thuyền: Bài ù khi dưới chiếu ngũ thuyền, ù chì bạch thủ bát cá.
• Cuốc đất trồng hoa: Bài ù sở hữu lục vạn (người cầm cuốc) và chì bạch thủ nhị (hoa đào).
• Đồng tử hái hoa: Bài ù mà dưới chiếu xuất hiện bát văn (đồng tử) và chì bạch thủ nhị vạn (hoa đào).

Xướng

Người chơi ù phải đọc tên cước mình có và hành động này được gọi là xướng. Nếu xướng thừa hoặc sai cước, người ù sẽ phải đền tiền. Nếu xuống thiếu thì chỉ được ăn tiền tương ứng với cước mình đã xướng.

Xướng cũng là một phần quan trọng trong hướng dẫn đánh Chắn. Thứ tự ưu tiên các cước được xướng như sau:

• Thứ nhất: Hô thông hoặc chì.
• Thứ hai: Kiểu dạng ù: Thiện ù, Địa ù, Chíu ù, Ù bón. Ví dụ vừa Địa ù vừa Chíu ù thì sẽ hô Địa chíu ù.
• Thứ ba: Bài ù có gì: Tôm, Lèo, Chíu, Thiên khai, Ăn bòn.

Tuy vậy, trong cách chơi chắn người chơi thường không quá bắt bẻ theo đúng thứ tự. Điều này khác biệt hơn bài Tổ tôm khi các bô lão yêu cầu rất khắt khe việc xướng.

Lời kết

Cách chơi Chắn nhìn chung có khá nhiều nội dung khác nhau cần phải ghi nhớ. Đối với người mới, việc nhớ hết tất cả luật chơi tương đối khó khăn. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, bạn nên thực chiến thật nhiều để nhanh chóng năm rõ các quy định kể trên.